Mailen

Ons stressniveau meer in balans met zink?

6 maart 2023

Stress en zink

Stress is een fenomeen dat wij allemaal wel kennen. Het liefst houden we ons stressniveau goed in balans. Zou zink kunnen bijdragen aan het in balans houden van ons stressniveau?
Zink is een mineraal welke een belangrijke rol speelt in het lichaam. Dit mineraal is betrokken bij de regulering van diverse biologische processen. Het lijkt erop dat zink een positieve bijdrage kan leveren ten aanzien van stresssituaties, spannende tijden en tijdens drukke werkzaamheden. De zinkbehoefte kan ten tijde van stress namelijk hoger zijn: stress verzwakt jouw immuunsysteem. Een verzwakt immuunsysteem maakt je vatbaarder voor ziektes terwijl zink jouw immuunsysteem juist weer ondersteunt.(1) Daarnaast is zink een onmisbaar mineraal voor ons brein. Ons zenuwstelsel heeft zink namelijk nodig voor een goede balans tussen onze neurotransmitters. Belangrijke neurotransmitters zijn serotonine en dopamine.

Zink, ons humeur en depressie

Zink kan letterlijk bijdragen aan onze emotionele balans en aan ons humeur. In een eerder artikel hebben we het al gehad over menstruerende vrouwen en hun humeur: voor menstruerende vrouwen (maar ook zeker voor hun bijbehorende partners) liet een wetenschapper in 2007 een belangrijk resultaat zien. Als de waarde van zink laag is, dan heeft dit in veel gevallen effect op de pijn tijdens de menstruatie én ook op het humeur van de vrouw. Tijdens de menstruatie kunnen samentrekkingen van de baarmoeder hevig en pijnlijk worden. Zink zou deze samentrekkingen kunnen onderdrukken en zo de klachten kunnen verminderen.(2)
Daarnaast zorgt zink voor de regulatie van de cortisolspiegel in het lichaam.(3, 4) Een blijvend verhoogd gehalte aan cortisol in het lichaam is ongunstig. Dit kan namelijk weer betrokken zijn bij de ontwikkeling van een depressie via hyperactiviteit in de hypothalamus-hypofyse-bijnier (HPA) as (5, 6). Zink kan depressieve klachten mogelijk verminderen doordat dit mineraal onze gelukshormonen en – dus ook ons humeur – positief kan beïnvloeden. Ook zouden bepaalde angstklachten en paniekaanvallen mogelijk minder de kans kunnen krijgen bij voldoende inname van zink.

Zink tijdens spannende werkzaamheden

Zink helpt ons lichaam om evenwicht te brengen in stresssituaties en helpt daarnaast bij geestelijke druk. Een ideaal supplement dus voor tijdens spannende werkzaamheden. Zink heeft namelijk een belangrijke rol voor onze hersenen, het kalmeert ons zenuwstelsel. Nog specifieker: het helpt onze “nervus vagus”. De nervus vagus is de  belangrijkste parasympatische zenuw van ons autonome zenuwstelsel. Deze zenuw speelt een belangrijke rol bij ontspannen en herstellen. Het parasympatische deel van het zenuwstelsel gaat namelijk over ontspanning en over ons herstel.

Hoe zit het met de wetenschappelijke resultaten?

De associatie tussen zink en depressie is uitgebreid onderzocht in meerdere onderzoeken.(7-10) Maar ook de associatie tussen zink en stress wordt al langere tijd bestudeerd. Een van de eerste wetenschappelijke onderzoeken werd al gepubliceerd in 1993.(11) In 2013 is er ook weer een goed een wetenschappelijk onderzoek uitgevoerd naar het beoordelen van de effecten van herhaaldelijke psychologische stress op het zink metabolisme bij ratten.(12)

Resultaten afkomstig uit uitgevoerde wetenschappelijke onderzoeken zijn geldig voor de volgende gezondheidsclaims (bron: Keuringsraad, claimsdatabase):

  • Zink voor het behoud van een heldere geest;
  • Zink draagt bij aan de normale weerstand tegen stress;
  • Zink helpt bij geestelijke druk en inspanning;
  • Zink, bij stress/spanning (als omstandigheid, zoals bij/in stresssituaties);
  • Zink, evenwichtig in stresssituaties;
  • Zink, in spannende tijden;
  • Zink, tijdens drukke werkzaamheden.

Hoe krijgen we zink in ons lichaam?

Alle cellen in ons lichaam hebben zink nodig. Het lichaam maakt zelf geen zink aan, de aanvoer van zink komt dus van buiten af. Het eten van voedsel dat rijk is aan zink (vlees, zuivel en vis en bepaalde noten) is daarom belangrijk. Wat daarnaast (negatief) van invloed kan zijn is het slikken van medicatie.

Medicatie en een tekort aan zink

Er zijn behoorlijk wat medicijnen die de behoefte aan zink kunnen verhogen, zeker als je deze medicijnen voor een langere periode slikt. Medicijnen zijn onder andere:

  • Angiotensine 2 antagonisten (bloeddruk)
  • Anticonceptie
  • Corticosteroïden
  • Diuretica, thiazides
  • Enalapril
  • Fenobarbital
  • Maagzuurremmers: Ranitidine

Een goede waarde van zink het lichaam is belangrijk voor ons stressniveau, humeur en emotionele balans. Suppletie van zink kan voor deze groep patiënten zeker gewenst zijn.

Conclusie

Zink is een belangrijk mineraal wat betreft onze stressniveau, emotionele balans en ons humeur. De zinkbehoefte kan tijdens stress hoger zijn: stress verzwakt jouw immuunsysteem. Een verzwakt immuunsysteem maakt je vatbaarder voor ziektes terwijl zink jouw immuunsysteem juist weer ondersteunt. Daarnaast is zink een onmisbaar mineraal voor ons brein.
Let op: te veel zink is ook weer schadelijk voor het lichaam. Een overschot aan zink kan de opname van andere mineralen verstoren. Zorg er dus voor dat je suppletie van zink baseert op goede adviezen. Wil je meer informatie over deze adviezen? Laat het ons dan weten!

Literatuur

  1. Prasad AS. Zinc: role in immunity, oxidative stress and chronic inflammation. Curr Opin Clin Nutr Metab Care. 2009 Nov;12(6):646-52. doi: 10.1097/MCO.0b013e3283312956. PMID: 19710611.
  2. Eby G. Zinc treatment prevents dysmenorrhea. Medical Hypotheses (2007) 69, 297–301
  3. Jessica Wang J, Um P, Dickerman BA, et al. Zinc, Magnesium, Selenium and Depression: A Review of the Evidence, Potential Mechanisms and Implications. Nutrients. 2018. DOI: 10.3390/nu10050584.
  4. Takeda, A.; Tamano, H.; Ogawa, T.; Takada, S.; Ando, M.; Oku, N.; Watanabe, M. Significance of serum glucocorticoid and chelatable zinc in depression and cognition in zinc deficiency. Behav. Brain Res. 2012, 226, 259–264.
  5. Jokinen, J.; Nordström, P. HPA axis hyperactivity and attempted suicide in young adult mood disorder inpatients. J. Affect. Disord. 2009, 116, 117–120.
  6. Pariante, C.M.; Lightman, S.L. The HPA axis in major depression: Classical theories and new developments. Trends Neurosci. 2008, 31, 464–468.
  7. Frederickson CJ, Koh J-Y, Bush AI (2005) The neurobiology of zinc in health and disease. Nat Rev Neurosci 6:449–462
  8. Kroczka B, Branski P, Palucha A, Pilc A, Nowak G (2001) Antidepressant-like properties of zinc in rodent forced swim test. Brain Res Bull 55:297–300
  9. Dinan T (2001) Novel approaches to the treatment of depression by modulating the hypothalamic–pituitary–adrenal axis. Hum Psychopharmacol 16:89–93
  10. Takeda A (2012) Zinc signaling in the hippocampus and its relation to pathogenesis of depression. J Trace Elem Med Biol 6:80–84
  11. McClain CJ, McClain ML, Boosalis MG, Hennig B. Zinc and the stress response. Scand J Work Environ Health. 1993;19 Suppl 1:132-3. PMID: 8159964.
  12. Tao L, Zheng Y, Shen Z, Li Y, Tian X, Dou X, Qian J, Shen H. Psychological stress-induced lower serum zinc and zinc redistribution in rats. Biol Trace Elem Res. 2013 Oct;155(1):65-71. doi: 10.1007/s12011-013-9762-0. Epub 2013 Aug 24. PMID: 23975576.v