Mailen

Endocriene therapie bij borstkanker en interactie met vitamines / overige voedingssupplementen

19 juli 2023

Wist u dat medicatie therapieën kunnen interacteren met vitamines of overige voedingssupplementen? Dat betekent bijvoorbeeld dat de inname van supplementen ervoor kan zorgen dat de werking van bepaalde medicijnen wordt verminderd óf dat bijwerkingen van medicijnen juist worden verergerd.

In dit artikel belichten we belangrijke therapieën voor sommige borstkanker patiënten: endocriene therapieën (ook wel anti-hormonale therapieën genoemd). Diverse vitamines en voedingssupplementen kunnen met deze therapieën interacties hebben. Supplementen kunnen de klinische werkzaamheid van endocriene therapieën bijvoorbeeld veranderen. Ook kunnen deze interacties de nadelige effecten (bijwerkingen) van endocriene therapieën versterken.

We belichten in dit artikel met name de bekende medicatie therapie: tamoxifen. Tamoxifen remt oestrogeengevoelige tumoren. Het wordt onder meer gebruikt bij borstkanker. Maar ook de therapieën Exemestaan, Letrozol en Anastrozol komen naar voren.

Hieronder wordt een tabel weergegeven afkomstig uit een wetenschappelijk onderzoek gepubliceerd in 2021. In deze tabel worden vitamines en voedingssupplementen beschreven welke mogelijk een interactie hebben met endocriene therapieën. Dit wetenschappelijke onderzoek heeft wel een aantal beperkingen (o.a. dat vrouwen de klachten zelf hebben moeten rapporteren). Desondanks geeft onderstaande tabel een goed overzicht.

Als voorbeeld voor hoe de tabel moet worden gelezen: Astaxanthine heeft mogelijk een interactie met tamoxifen, exemestaan en letrozol. Astaxanthine kan namelijk het enzym CYP3A4 opwekken.
Overige voorbeelden: sesamzaad lijkt het tumor remmende effect van tamoxifen te verminderen. Ginseng (een product dat wordt verkocht als een geneeskrachtige werking tegen vermoeidheid) bevat mogelijk oestrogene activiteit. Glucomannan, ook veelvuldig in winkels verkocht, vermindert mogelijk de opname van tamoxifen in het lichaam.

Let op: in deze tabel is de richting van de interactie niet meegenomen (met andere woorden: zijn de supplementen juist inducers of zijn het remmers t.a.v. de endocriene therapie). Dit omdat de literatuur hierover inconsistent is. De tabel baseert zich er enkel op dát er mogelijk een interactie is tussen het supplement en de endocriene therapie.

Vitamine / VoedingssupplementInteracties met endocriene therapie
AstaxanthineTamoxifen 1
Exemestaan 1
Letrozol 1
Zwartkaars / Black CohoshTamoxifen 2,3,4
Exemestaan 4
Letrozol 4
Anastrozol 4
Boswellia serrata-extractTamoxifen 1,2,6
Exemestaan 1
Letrozol 1
KamilleTamoxifen 1,2,4,6
Exemestaan 1,4
Letrozol 1,4
Anastrozol 4
KaneelTamoxifen 3
Cranberry extractTamoxifen 1
Exemestaan 1
Letrozol 1
Diindolylmethaan / DIMTamoxifen 4
Exemestaan 4
Letrozol 4
Anastrozol 4
DiosmineTamoxifen 1,5,6
Exemestaan 1
Letrozol 1
EchinaceaTamoxifen 1
Exemestaan 1
Letrozol 1
EleutheroTamoxifen 4,5,6
Exemestaan 4
Letrozol 4
Anastrozol 4
Knoflook extractTamoxifen 1
Exemestaan 1
Letrozol 1
Ginkgo bilobaTamoxifen 1,5,6
Exemestaam 1
Letrozol 1
GinsengTamoxifen 1,2,4,6,7
Exemestaan 1,4
Letrozol 1,4
Anastrozol 4
GlucomannanTamoxifen 9
Exemestaan 9
Letrozol 9
Anastrozol 9
Grapefruit extract**Tamoxifen 1**,4,6,7**
Exemestaan 1**,4
Letrozol 1**,4
Anastrozol 4
DruivenpitTamoxifen 1,2
Exemestaan 1
Letrozol 1
Green tea extractTamoxifen 3
HesperidineTamoxifen 5
Geil geitenkruid (Epimedium grandiflorum)Tamoxifen 4
Exemestaan 4
Letrozol 4
Anastrozol 4
Jambolan (pruimen)Tamoxifen 6
Maca wortelTamoxifen 4
Exemestaan 4
Letrozol 4
Anastrozol 4
Gemethyleerde flavonenTamoxifen 1,5
Exemestaan 1
Letrozol 1
MariadistelTamoxifen 1,4,10
Exemestaan 4
Letrozol 4
Anastrozol 4
Niacine (vitamine B3)Tamoxifen 3
QuercetineTamoxifen 1,2,6
Exemestaan 1
Letrozol 1
Rode gistrijstTamoxifen 3
ResveratrolTamoxifen 1,4
Exemestaan 1,4
Letrozol 1,4
Anastrozol 4
RozewortelTamoxifen 5,6
SesamzaadTamoxifen 6,8
Gladde iepenschorsTamoxifen 9
Exemestaan 9
Letrozol 9
Anastrozol 9
SulforafaanTamoxifen 1
Exemestaan 1
Letrozol 1
Zoete sinaasappelTamoxifen 5
Kurkuma extractTamoxifen 1,3,4
Exemestaan 1,4
Letrozol 1,4
Anastrozol 4
Vitamine ATamoxifen 3
Vitamine DTamoxifen 1
Exemestaan 1
Letrozol 1
Vitamine ETamoxifen 1
Exemestaan 1
Letrozol 1

Literatuur: Harrigan M, McGowan C, Hood A, Ferrucci LM, Nguyen T, Cartmel B, Li FY, Irwin ML, Sanft T. Dietary Supplement Use and Interactions with Tamoxifen and Aromatase Inhibitors in Breast Cancer Survivors Enrolled in Lifestyle Interventions. Nutrients. 2021 Oct 22;13(11):3730. doi: 10.3390/nu13113730. PMID: 34835986; PMCID: PMC8621720. 

1. Kan het enzym CYP3A4 opwekken;
2.
Kan het enzym CYP2D6 opwekken;
3. Farmacodynamisch: hepatotoxisch;
4. Farmacodynamisch: oestrogene activiteit;
5. P-glycoproteïnesubstraten;
6. Kan het enzym CYP2C9 opwekken;
7. Kan het effect van het medicijn versterken;
8. Farmacodynamisch: vermindert het tumor remmende effect van tamoxifen;
9. Vermindert de opname van geneesmiddelen;
10. Remt UGT, waardoor de geneesmiddelklaring afneemt.

Kun je dan wel iets slikken tegen vermoeidheid of opvliegers?

Bij het slikken van endocriene therapieën blijft vermoeidheid helaas een grote bijwerking.
Diverse endocriene therapieën kunnen een mogelijk tekort aan vitamine B12 opleveren. Dit is echter niet specifiek wetenschappelijk aangetoond voor tamoxifen. Er zijn wel indicaties dat het supplementeren van vitamine B12 effectief zou kunnen zijn bij het slikken van tamoxifen. Vitamine B12 helpt om vermoeidheid en moeheid te verminderen.

Maak jij gebruik van endocriene therapieën i.v.m. borstkanker? Zorg er dan te allen tijde voor dat je, je goed laat adviseren voordat je iets extra’s inneemt. Hulp Bij Bijwerkingen checkt haar supplementen (te vinden in onze webshop) goed op ingrediënten.

Ook last van opvliegers?

Volg ons, hierover volgt binnenkort meer!

Belangrijk!

Suppletie van vitamines/mineralen kan bepaalde bijwerkingen en klachten verminderen. Echter, slik je bepaalde medicatie? Dan kun je niet zomaar alle vitamines, mineralen of overige voedingssupplementen gaan supplementeren. Zoals in dit artikel aangegeven kunnen er namelijk ongewenste interacties optreden tussen supplementen en medicijnen. Laat je hierin dus goed adviseren!