Vitamine D en allergieën

Dat vitamine D het immuunsysteem ondersteunt en zorgt voor een goede weerstand is al geruime tijd bekend. De laatste jaren wordt ook steeds vaker een relatie gelegd tussen een tekort aan vitamine D en de ontwikkeling van allergieën. Maar hoe zit dit dan eigenlijk?
Het microbioom (de verzamelnaam van bacteriën, virussen, gisten en schimmels in en op het lichaam) en vitamine D beïnvloeden elkaar én het immuunsysteem op veel verschillende manieren. Het is duidelijk dat het immuunsysteem en het microbioom met elkaar verbonden zijn, en dat vitamine D een belangrijke speler is. Vanuit wetenschappelijk oogpunt lijkt de dagelijkse inname van voldoende vitamine D een rol te spelen bij de preventie van allergieën. Wetenschappers suggereren in ieder geval dat tekorten in vitamine D zouden zijn geassocieerd met een verhoogd risico op auto-immuniteit en allergie. Vitamine D zou bepaalde regulerende cellen van het immuunsysteem kunnen activeren ter preventie van vrijkomende chemicaliën die allergische ziekten veroorzaken en verergeren.(1-2) Hieronder zullen we een aantal wetenschappelijke resultaten bespreken.

“Vroege” wetenschappelijke resultaten op het gebied van vitamine D en allergieën

Kwalitatief goed uitgevoerd onderzoek stelt dat kinderen met een te laag gehalte aan vitamine D in het bloed vaker allergisch zijn dan kinderen met voldoende vitamine D. Het gaat hierbij om voedsel- als luchtwegallergenen.(3-4)

Ook zijn er wetenschappelijke gegevens beschikbaar uit grootschalige onderzoeken waarbij een verband tussen de inname van vitamine D door de moeder en het risico op allergie bij haar kinderen wordt waargenomen.(5) In een prospectieve geboortecohortstudie (waarbij de inname van vitamine D van de moeder tijdens de zwangerschap via vragenlijsten werd geregistreerd is) werd een afname van piepende ademhaling gevonden bij kinderen op 3-jarige leeftijd.(6)

Wat zijn de meest recente wetenschappelijke resultaten?

Het meest recente wetenschappelijke onderzoek suggereert nog altijd dat het aannemelijk is dat het gehalte aan vitamine D in het lichaam invloed heeft op de regulering en ontwikkeling van allergieën in het lichaam.(8-11) Met name bij kinderen worden deze resultaten nog steeds gevonden. De meeste wetenschappers benadrukken dat het tekort aan vitamine D geen oorzaak is van allergie, maar mogelijk wel een bevorderende factor.

De uitgevoerde onderzoeken naar de relatie tussen vitamine D en allergieën betreffen zowel “sterke” onderzoeken (waarbij de resultaten meer betrouwbaar zijn) als “minder sterke” onderzoeken (waarbij de resultaten minder betrouwbaar zijn). Wil je meer weten over wanneer iets de definitie van een “sterk” onderzoek zou moeten krijgen en wanneer iets de definitie van een minder “sterk onderzoek zou moeten krijgen? Volg ons dan op hulpbijbijwerkingen.nl want hier verschijnt binnenkort een artikel over.

Specifiek: vitamine D, huisstofmijt, allergische rhinitis en hooikoorts

• Een vrij recente wetenschappelijke studie laat zien dat vitamine D in de neus de reactie op huisstofmijt significant kan verminderen.(10)
• Op basis van “dun” wetenschappelijk bewijs lijken vitamine D supplementen symptomen van allergische rhinitis significant te kunnen verminderen. Dit is het geval bij patiënten waar vitamine D tekort is vastgesteld.(11)

Is er ook een verband met vitamine D en het slikken van medicijnen?

Bepaalde medicijnen kunnen (mogelijk) de inname van vitamine D belemmeren. Enkele individuele studies suggereren een relatie te zien met antidepressiva, antibiotica en diuretica.

In ieder geval wordt er in kwalitatief goed wetenschappelijk onderzoek een relatie gelegd tussen het gebruik van statines en een tekort aan vitamine D. Bekende klachten hieruit voortkomend zijn spierklachten.(12-14) Terugkijkend op de mogelijke link tussen een tekort aan vitamine D en allergie is het belangrijk voor mensen die statine slikken om de wetenschappelijke resultaten hiervan goed in de gaten te houden.

Conclusie

De laatste jaren groeit het observationele en experimentele bewijs voor de rol van vitamine D bij de ontwikkeling van allergieën. Om uiteindelijk een gezondheidsclaim hierover te kunnen maken zullen er nog meer en beter onderbouwde klinische onderzoeken moeten worden uitgevoerd in de toekomst.

Waarom nou speciaal vitamine D3 (Cholecalciferol)?

Mocht je vitamine D willen supplementeren dan is het uiteindelijk van belang dat het supplement ook goed door het lichaam wordt opgenomen. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat vitamine D3 hier superieur is over het “gewone” vitamine D.

Verwijzingen

1. Aranow C. Vitamin D and the immune system. J Investig Med. 2011;59(6):881–886. doi:10.2310/JIM.0b013e31821b8755

2. Mirzakhani H, Al-Garawi A, Weiss ST, Litonjua AA.Vitamin D and the development of allergic disease: how important is it?. Clin Exp Allergy. 2015;45(1):114–125. doi:10.1111/cea.12430

3. McNally, J.D.; Leis, K.; Matheson, L.A.; Karuananyake, C.; Sankaran, K.; Rosenberg, A.M. Vitamin D deficiency in young children with severe acute lower respiratory infection. Pediatric Pulmonol. 2009, 44, 981–988

4. Sharief S, Jariwala S, Kumar J, et al. Vitamin D levels and food and environmental allergies in the United States: results from the National Health and Nutrition Examination Survey 2005-2006. J Allergy Clin Immunol2011;127:1195-202. 10.1016/j.jaci.2011.01.017 

5. Wolsk HM, Chawes BL, Litonjua AA, et al. Prenatal vitamin D supplementation reduces risk of asthma/recurrent wheeze in early childhood: A combined analysis of two randomized controlled trials. PLoS ONE. 2017;12(10):e0186657. doi10.1371/journal.pone.0186657

6. Camargo CA, Rifas-Shiman SL, Litonjua AA, et al. Maternal intake of vitamin D during pregnancy and risk of recurrent wheeze in children at 3 y of age. Am J Clin Nutr 2007;85:788-95

7. Murdaca G, Gerosa A, Paladin F, Petrocchi L, Banchero S, Gangemi S. Vitamin D and Microbiota: Is There a Link with Allergies?. Int J Mol Sci. 2021;22(8):4288. Published 2021 Apr 20. doi:10.3390/ijms22084288

8. Mailhot G, White JH. Vitamin D and Immunity in Infants and Children. Nutrients. 2020 Apr 27;12(5):1233. doi: 10.3390/nu12051233. PMID: 32349265; PMCID: PMC7282029.

9. Di T, Chen L. A narrative review of vitamin D and food allergy in infants and children. Transl Pediatr. 2021 Oct;10(10):2614-2620. doi: 10.21037/tp-21-396. PMID: 34765485; PMCID: PMC8578786.

10. Ma SW et al. Topical Vitamin D May Modulate Human Sinonasal Mucosal Responses to House Dust Mite Antigen. Am J Rhinol Allergy. 2020 Feb 11:1945892420905432.

11. Agarwal S et al. Vitamin D: A Modulator of Allergic Rhinitis. Indian J Otolaryngol Head Neck Surg. 2019 Nov;71(Suppl 3):2225-2230.

12. Janssen S.P., Smulders Y.M., Gerdes V.E. et al. (2010). Spierklachten door statines: onderschat. Ned. Tijdschr. Geneeskd. 154: 1421-1425

13. Ahmed W., Khan N., Glueck C.J. et al. (2009). Low serum 25 (OH) vitamin D levels (<32 ng/mL) are associated with reversible myositis-myalgia in statin-treated patients. Transl. Res. 153: 11-16.

14. Pennisi M, Di Bartolo G, Malaguarnera G, Bella R, Lanza G, Malaguarnera M. Vitamin D Serum Levels in Patients with Statin-Induced Musculoskeletal Pain. Dis Markers. 2019 Mar 25;2019:3549402. doi: 10.1155/2019/3549402. PMID: 31019583; PMCID: PMC6452565.

Wil je weten hoe het precies zit met de relatie tussen vitamine D en de ontwikkeling van allergieën? Vraag dan om advies aan Hulp bij Bijwerkingen.

Geïnteresseerd in meer wetenschappelijke onderzoeken naar dit onderwerp? Vraag dit via onze advies knop.